شاید تاکنون نام بوم کسب و کار را شنیده باشید که جزو ملزومات اصلی برای راه‌اندازی یک کسب و کار و استارتاپ است. اما جالب است بدانید مفهوم دیگری به نام بوم دیجیتال مارکتینگ یا Digital Marketing Canvas داریم که در این مطلب می‌خواهیم بیشتر درباره این مفهوم، مزایا و ویژگی‌های آن صحبت کنیم.
برای اینکه بخواهید کسب و کار یا استارتاپی را شروع کنید باید برای خود یک مدل کسب و کار مشخص داشته باشید و براساس آن پیش بروید و بخش‌های مختلفی که به اطلاعات نیاز دارید مشخص کنید. این مدل در واقع مشخص می‌کند که کسب و کار شما بر چه اساسی استوار است و پیش می‌رود.
گاهی دو اصطلاح طرح کسب و کار با مدل کسب و کار اشتباه می‌شود. در واقع بیزینس مدل (Business Model) الگوی فعالیت تجاری و درآمد شما را نشان می‌دهد. اینکه قرار است چه ارزش‌هایی برای مشتریان داشته باشید تا بتوانید در ازای آن پول در بیاورید. در واقع این مدل مسیر حرکتی شما را در کسب و کارتان نشان می‌دهد و مشخص می‌کند در هر بخش به چه چیزهایی نیاز دارید.
در مدل کسب و کارتان باید به جواب سوالاتی چون مخاطبان هدف، ارزش پیشنهادی برای مشتریان، نحوه کمک کردن به آنها، روش‌های جذب مشتری، مدل درآمدزایی، روش‌های توزیع و ترویج محصولات، روش‌های هزینه کردن، برنامه‌های بازاریابی و… بپردازید. اما به طول کلی در مدل کسب و کار خود باید سه بخش زیر را در نظر داشته باشید:
بعد از اینکه مدل کسب و کارتان را مشخص کردید باید یک دید کلی و جامع از تمام بخش‌های مهم کسب و کارتان داشته باشید. این موضوع روی بوم کسب و کار یا بوم مدل کسب و کار مشخص می‌شود. در واقع این بوم تصویری کلی و شفاف از بخش‌های مختلف کسب و کار به خودتان، سرمایه‌گذاران و تیم کاری ارائه می‌کند.
بوم کسب و کار یک طرح پازل‌گونه دارد که از قرارگیری ۹ بخش مهم و کلیدی در کنار هم تشکیل شده است. در ادامه به بخش‌های مختلف این بوم می‌پردازیم.
این ۹ بخش در سه گروه کلی خواستنی بودن، امکان پذیر بودن و پایدار بودن قرار می‌گیرد که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
اما داشتم بوم یا Canvas فقط به راه‌اندازی کسب و کار و استارتاپ خلاصه نمی‌شود و شما در بازاریابی دیجیتال نیز می‌توانید از بوم مخصوص استفاده کنید. بوم بازاریابی دیجیتال (Digital Marketing Canvas) در واقع مشابه همان بوم مدل کسب و کار است با این تفاوت که در این بوم، تمام راهکارها، برنامه‌ها، ابزارها، ایده‌ها، اهداف و به صورت کلی وضعیت کلی پلن دیجیتال مارکتینگ شما در یک تصویر جامع نشان می‌دهد. در این بوم نیز بخش‌های مختلفی وجود دارد که البته تعداد این بخش‌ها گاهی از بوم کسب و کار بیشتر و گاهی کمتر است که در ادامه نمونه‌های آن را ارائه می‌دهیم.
بعد از اینکه بوم کسب و کار خود را آماده کردید، باید وارد برنامه‌های تبلیغاتی و بازاریابی خود شوید. از آنجایی که بازاریابی دیجیتال جزو جدانشدنی کسب و کارهای امروزی است، بنابراین باید بوم دیجیتال مارکتینگ را نیز تدوین کنید. نکته مهم اینجاست که این بوم براساس مدل کسب و کار شما تعریف می‌شود و در غیر این صورت نمی‌توانید کمپین‌های خود را پیاده‌سازی کنید.
براساس بوم دیجیتال مارکتینگ اهداف، استراتژی‌ها، مشتریان و نحوه ارتباط با آنها، ارزش پیشنهادی، ماموریت، چشم‌انداز، درآمد، وضعیت بازار، شاخص‌های کلیدی عملکرد و روش‌های حفظ مشتریان مشخص می‌شود.
هر بومی که برای بازاریابی اینترنتی تدوین می‌شود باید ویژگی و خصوصیات مشخصی داشته باشد که در ادامه به این موارد اشاره می‌کنیم.
نمونه بوم دیجیتال مارکتینگ انواع مختلفی دارد و یکی از کامل‌ترین موارد نمونه‌‌ای است که ۱۰ بخش دارد.
جمع بندی
بوم کسب و کار و بوم دیجیتال مارکتینگ ارتباط بسیار نزدیکی با هم دارند و بعد از مشخص کردن مدل کسب و کار و بوم آن باید بوم خود را برای بازاریابی دیجیتال مشخص کنید. در بوم کسب و کار تصویری جامع کلی و از بخش‌های مهم و کلیدی کسب و کارتان خواهید داشت. در بوم دیجیتال مارکتینگ نیز سراغ تصویری جامع و کامل از برنامه‌های بازاریابی اینترنتی، ابزارها، استراتژی‌ها، کمپین‌ها و… خواهید داشت.
منبع : یکتانت
